اگاهی مودیان از قانون مالیات های مستقیم کمک قابل توجهی به انان در عمل به وظایف قانونی و بهره مندی از تسهیلاتی که قانون برای مودیان در نظر گرفته و عدم تعلق جریمه های احتمالی که قانون گذار برای انان پیش بینی کرده می نماید از این رو ، در این بخش به اجمال به بیان پاره ای از مواد و بندهای مهم قانونی در بخش مالیات بر درامد مشاغل می پردازیم :
اول : اشخاص مشمول مالیات بر درامد مشاغل
درامدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصل های این قانون نظیر فصل درامد اجاره املاک ، درامد حقوق و ....... در ایران تحصیل می کند پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درامد مشاغل می باشد .
دوم : درامد مشمول مالیات مودیان مشمول مالیات بر درامد مشاغل
درامد مشمول مالیات مودیان این فصل عبارت است از کل فروش کالا و خدمات به اضافه سایر درامدها ی انان که مشمول مالیات فصول دیگر شناخته نشده پس از کسر هزینه های قابل قبول و استهلاکات
( هزینه های قابل قبول و استهلاکات ) - ( سایر درامدها + درامد حاصل از خدمات + فروش کالا ) = درامد مشمول مالیات
سوم : تقسیم بندی صاحبان مشاغل
صاحبان مشاغل موضوع این فصل موظفند دفاتر و یا اسناد و مدارک حسب مورد را که با رعایت اصول و ضوابط مربوط از جمله اصول و ضوابط مربوط به تنظیم دفاتر تجاری موضوع قانون تجارت در خصوص تجار تنظیم می گردد برای تشخیص درامد مشمول مالیات ، نگهداری و اظهار نامه مالیاتی خودرا بر اساس انها تنظیم کنند .
دفتر روزنامه و کل چگونه باید تهیه ، تدوین و نگهداری شود تا مورد قبول اداره امور مالیاتی قرار گیرد
صاحبان مشاغل باید در پایان هر سال دفاتر روزنامه و کل موضوع قانون تجارت را از فروشندگان لوازم التحریر خریداری و قبل از نوشتن هرگونه مطلبی در ان به اداره ثبت یا اداره پست جهت پلمپ ، ثبت و منگنه تحویل داده و متصدی مربوطه در اداره ثبت یا اداره پست با شمارش و ملاحظه صفحات دفتر در صفحه اول و اخر هر دفتر ، اسم ، رسم و مشخصات صاحب دفتر را نوشته و با قید شماره ثبت و تاریخ ، امضا ودو طرف قیطان دفتر را با مهر سربی که وزارت دادگستری برای این منظور تهیه می نماید منگنه و پلمپ نموده و به متقاضی و یا ارایه دهنده دفاتر تحویل می دهد ، به این ترتیب این اشخاص باید تمام فعالیت های شغلی خودرا به طور دقیق و خوانا و بدون هیچگونه کم و کاستی برابر اصول و استانداردهای حسابداری و با رعایت ایین نامه نحوه تنظیم و تحریر و نگاهداری دفاتر که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و ابلاغ گردیده ودر دفاتر روزنامه و کل ثبت نموده ودر پایان هر سال ترازنامه و حساب سود و زیان خودرا دقیقا از دفاتر مذکور استخراج و طی اظهارنامه مالیاتی تا اخر خردادماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل شغل خود تسلیم نمایند .
دفتر درامد و هزینه چه نوع دفتری است و چگونه باید تهیه و نگهداری شود ؟
مودیان مالیاتی می توانند در پایان هر سال دفاتر مذکور را مطابق نمونه ای که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه ودر جراید کثیرالانتشار جهت اطلاع عموم درج گردیده است را برای ثبت فعالیت های مالی سال بعد خود تهیه نموده و به واحد مالیاتی مربوطه ارایه نمایند تا ضمن راهنمایی های لازم در خصوص چگونگی ثبت های مالی سالانه خود در دفاتر ، صفحه اول دفتر به مهر اداره امور مالیاتی ممهور و کلیه صفحات ان به طور مسلسل شماره گذاری واز طرف مسوولین اداره امور مالیاتی ذیربط امضا شود .
چهارم : تعیین درامد مشمول مالیات اشخاص حقیقی
درامد مشمول مالیات اشخاص حقیقی موضوع این قانون که مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی می باشند به استناد اظهارنامه مالیاتی مودی که با رعایت مقررات مربوط تنظیم و ارایه شده و مورد پذیرش قرار گرفته باشد ، خواهد بود . سازمان امور مالیاتی کشور می تواند اظهارنامه های مالیاتی دریافتی را بدون رسیدگی قبول و تعدادی از انها را بر اساس معیارها و شاخص های تعیین شده و یا به طور نمونه انتخاب و بر ابر مقررات مورد رسیدگی قرار دهد .
در صورتی که مودی از ارائه اظهار نامه مالیاتی در مهلت قانونی و مطابق با مقررات خود داری کند ، سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به تهیه اظهارنامه مالیاتی بر اوردی بر اساس فعالیت واطلاعات اقتصادی کسب شده مودیان از طرح جامع مالیاتی و مطالبه مالیات متعلق به موجب برگ تشخیص مالیات اقدام می کند . در صورت اعتراض مودی چنانچه ظرف مدت سی روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات ، نسبت به ارائه اظهار نامه مالیاتی مطابق مقررات مربوط اقدام کند ، اعتراض مودی طبق مقررات این قانون مورد رسیدگی قرار می گیرد ، این حکم مانع از تعلق جریمه ها و اعمال مجازات های عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی نیست .
پنجم : مهلت ارائه اظهارنامه مالیاتی مشاغل:
به استناد ماده 100 مودیان یا صاحبان مشاغل موضوع این فصل مکلف اند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیت های شغلی خودرا در یک سال مالیاتی برای هر واحد شغلی و یا برای هر محل جداگانه طبق نمونه ای که به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور تهیه خواهد شد تنظیم و تا اخر خرداد ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل شغل خود ارائه و مالیات متعلق را به نرخ مذکور در ماده (131) این قانون پرداخت نماید .
تبصره : سازمان امور مالیاتی کشور می تواند برخی از مشاغل یا گروه هایی از انان را که میزان فروش کالا و خدمات سالانه انها حداکثر ده برابر معافیت موضوع ماده (84) این قانون باشد از انجام بخشی از تکالیف از قبیل نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف کند و مالیات مودیان مذکور را به صورت مقطوع تعیین و وصول نماید . در مواردی که مودی کمتر از یکسال مالی به فعالیت اشتغال داشته باشد مالیات متعلق نسبت به مدت اشتغال محاسبه و وصول می شود .
ششم : میزان معافیت
به استناد ماده 101 قانون مالیات های مستقیم درامد سالانه مشمول مالیات مودیان موضوع این فصل که اظهارنامه مالیاتی خودرا طبق مقررات این فصل در موعد مقرر تسلیم کرده اند تا میزان معافیت موضوع ماده (84) این قانون از پرداخت معاف و ماراد ان به نرخ های مذکور در ماده (131) این قانون مشمول مالیات خواهد بود . شرط تسلیم اظهارنامه برای استفاده از معافیت فوق نسبت به عملکرد سال 1382 به بعد جاری است .
تبصره (1) - در مشارکت های مدنی اعم از اختیاری و قهری شرکا حداکثر از دو معافیت استفاده خواهند کرد و مبلغ معافیت به طور مساوی بین انان تقسیم و باقی مانده سهم هر شریک جداگانه مشمول مالیات خواهد بود .
- شرکایی که با هم رابطه زوجیت دارند از لحاظ استفاده از معافیت در حکم یک شریک تلقی و معافیت مقرر به زوج اعطا می گردد .
- در صورت فوت احدی از شرکا وراث وی به عنوان قائم مقام قانونی از معافیت مالیاتی سهم متوفی در مشارکت به شرح فوق استفاده نموده و این معافیت به طور مساوی بین انان تقسیم و از درامد سهم هرکدام کسر خواهد شد .
هفتم : مهلت قانونی اعلام شروع فعالیت از سوی صاحبان مشاغل
به استناد تبصره 3 ماده 177 : صاحبان مشاغل مکلفند ظرف چهارماه از تاریخ شروع فعالیت مراتب را کتبا به اداره امور مالیاتی محل اعلام نمایند .
هشتم : محاسبه جرایم
ردیف موضوع ماده قانونی جریمه
1- عدم تسلیم اظهارنامه ماده 192 معادل 30% مالیات متعلق ( غیر قابل بخشودگی )
2-مودیانی که اظهارنامه خودرا تسلیم می نمایند و
لکن درامدهای کتمان شده یا هزینه های غیر واقعی ماده 193 معادل 30% مالیات متعلق
داشته اند ( غیر قابل بخشودگی )
3- عدم تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان ماده 193 معادل 20% مالیات برای هریک موارد
یا عدم ارائه دفاتر
4-پرداخت مالیات پس از سررسید تبصره 2 ماده 190 به ازای هر ماه 2/5 % مالیات متعلق
5-عدم تسلیم لیست حقوق ظرف مهلت مقرر ماده 197 معادل 2% حقوق پرداختی
6- عدم پرداخت مالیات حقوق ظرف مهلت مقرر ماده 199 معادل 10% مالیات پرداخت نشده
7-عدم اعلام کتبی شروع فعالیت به اداره امور تبصره 3 ماده 177 10% مالیات قطعی و محرومیت از
مالیاتی محل ظرف مدت چهارماه تا تاریخ شناسایی کلیه تسهیلات و معافیت های مالیاتی
8- عدم صدور صورت حساب یا عدم درج شماره اقتصادی ماده 169 2% مبلغ مورد معامله
خود و طرف معامله یا استفاده از شماره اقتصادی خود و دیگران یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود ، حسب مورد
9-عدم ارائه فهرست معاملات انجام شده ماده 169 معادل یک درصد (1%) معاملاتی که فهرست
به سازمان امور مالیاتی انها ارائه نشده
10- عدم استفاده از سامانه صندوق فروش در هر سال محرومیت از معافیت های مقرر در قانون
برای مشاغلی که فراخوان گردیده اند برای هرسال مربوط
نهم : تکالیف مودیان
۱_ صاحبان مشاغل ظرف چهارماه از تاریخ شروع فعالیت ، مراتب را کتبا به اداره امور مالیاتی محل شغل خود اعلام نمایند و دفترچه ثبت نام دریافت و با تکمیل ان ، نسبت به تشکیل پرونده اقدام نمایند .
۲_ صاحبان مشاغل می بایست نسبت به ثبت نام الکترونیکی و دریافت شماره اقتصادی به منظور بهره مندی از خدمات الکترونیکینوین اقدام نمایند .لذا باید با مراجعه به نشانی www.tax.Gov.ir و پس از انجام مراحل پیش ثبت نام نام کاربری و رمز عبور دریافت ودرنهایت مراحل ثبت نام خودرا کامل نمایند .مودیانی که مراحل ثبت نام الکترونیکی خودرا کامل نمایند ، از مزایای تسهیلات خدمات الکترونیکی نظیر ： امضای الکترونیکی در فرایند های مالیاتی ، پرداخت الکترونیکی و تسلیم الکترونیکی اظهارنامه های مالیاتی و ......... برخوردار خواهند گردید .
۳_ تمامی صاحبان مشاغل مکلفند اظهار نامه مالیاتی مربوط به فعالیت های شغلی هر سال خودرا تا اخر خردادماه سال بعد به صورت الکترونیکی با مراجعه به نشانی www. Tax.gov.rt به اداره امورمالیاتی محل شغل خود تسلیمو مالیات متعلق را به نرخ ماده ۱۳۱ (ق.م.م ) پرداخت نمایند .
۴_ مودیانی که محل شغل ثابت ندارند ، کد اداره امور مالیاتی محل سکونت خودرا انتخاب نمایند .
۵_ بر اساس ماده ۱۲۱_ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه ، صاحبان مشاغل بر اساس اولویت ، از اول سال ۱۳۹۲ ملزم به نصب و راه اندازی و استفاده از سامانه های صندوق فروش گردیده اند .
۶_ صاحبان مشاغل مکلفند مطابق ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم ضمن صادر نمودن صورتحساب برای معاملات ودرج کد اقتصادی خود در تمامی صورتحساب ها ، فرم ها و اوراق مربوطه ، فهرست معاملات خودرا به صورت فصلی تا یک ماه پس از پایان
هر فصل مطابق ترتیبات مورد نظر سازمان امور مالیاتی ، به اداره امور مالیاتی ذیربط ارایه نمایند .
۷_ پرداخت کنندگان حقوق ، هنگام هر پرداخت یا تخصیص ان مکلفند مالیات متعلق را طبق مقررات محاسبه و کسر و تا پایان ماه
بعد ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزانان از طریق سامانه الکترونیکی مودیان مالیاتی ، به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند .
سخت است حرفت را نفهمند