مالیات بر درامد حقوق
درامد مشمول مالیات :
درامد حقوق :
درامدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر(اعم از حقیقی یا حقوقی ) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران بر حسب مدت یا کار انجام یافته بطور نقد یا غیر نقد تحصیل می کند مشمول مالیات بر درامد حقوق است(ماده ۸۲ق.م.م.)
به استناد ماده ۸۳ ق.م.م درامد مشمول مالیات حقوق عبارتست از حقوق (مقرری یا مزایای حقوق اصلی) و مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر و یا غیر مستمر قبل از وضع کسور و پس از وضع معافیت های مقرر در این قانون ).
انواع حقوق و مزایای دریافتی :
به منظور محاسبه مالیات حقوق ،ابتدا بایستی انواع دریافتی های حقوق بگیر را در دسته های مستمر یا غیر مستمر و نقدی یا غیر نقدی تقسیم بندی نماییم :
ا لف ) دریافتی های مستمر حقوق بگیر :
مزایای مستمر نقدی :به ان دسته از دریافتی هایی که به حقوق بگیر به طور مستمر ، پیوسته و دایم و هر ماهه علاوه بر حقوق اصلی به کارکنان پرداخت می شود و این گونه دریافتی ها معمولا در حکم کارگزینی اصلی اورده می شوند .
نمونه هایی از مزایای مستمر نقدی : شامل حقوق ثابت ، مزایای مستمر شغلی ، حق مقام ، حق اولا د ، حق مسکن ، حق ایاب و ذهاب ، جمعه کاری ، امرار معاش ، فوق العاده های (بدی اب و هوا ،شغل ،مسیولیت ، جذب ، مرزی،مدیریت ، حق مشاغل ، تفاوت تطبیق ، مناطق کمتر توسعه یافته ، ایثارگری ، نشان های دولتی ، خدمت در مناطق جنگی ، شرایط محیط کار ، برجستگی ، محرومیت از تسهیلات زندگی ، محل خدمت ، ویژه و سایر .....) کمک هزینه عایله مندی و کمک هزینه اولاد
مزایای مستمر غیر نقدی : مزایایی هستند که به طور مستمر ولی به صورت غیر نقد به کارکنان تعلق می گیرد مانند :
استفاده از مسکن واگذاری از طرف کارفرما(با اثاثیه و یا بدون اثاثیه )
استفاده از اتومبیل اختصاصی واگذاری از طرف کارفرما (با راننده و یا بدون راننده )
سایر مزایای غیر نقدی که به صورت غیر از وجه نقد به پرسنل پرداخت می شود مانند خواربار ، بن و .....
ب) دریافتی های غیر مستمر حقوق بگیر :
عبارت است از مزایایی که.بر اساس قانون کار و یا مقررات استخدامی موسسه به طور غیر دایم به کارکنان پرداخت می شود و فقط در شرایط خاصی به حقوق بگیر پرداخت شود ،به عبارت دیگر ممکن است در ماه هایی از سال حسب مورد پرداخت شود ودر بعضی از ماه های دیگر پردا خت نشود ، این گونه دریافتی ها معمولا در حکم کارگزینی اصلی اورده نمی شود .
نمونه هایی از مزایای غیر مستمر نقدی : اضافه کار ، فوق العاده ماموریت ، هزینه سفر ، پرداختی هایی بابت هزینه درمان و معالجه کارکنان ، بازخرید مرخصی ، انواع پاداش ، عیدی ، کارانه ، بهره وری ، بن کارت هایی که قابلیت وجه نقد داشته باشند ، وجوه نقد پرداختی بابت انواع هزینه ها از قبیل لباس ، غذا ، کالا ، خواربار ، ایاب و ذهاب ، موبایل ، مهد کودک ، و سایر می باشند .
مزایای غیر مستمر غیر نقدی : نمونه هایی از ان ، بن کارت هایی که قابلبت دریافت وجه نقد نداشته باشند ، برنج ، روغن ، گوشت ،انواع خواربار و غیره می باشند .
نحوه محاسبه درامد مشمول مالیات حقوق :
به استناد ماده ۸۲ قانون مالیات های مستقیم برای محاسبه درامد مشمول مالیات حقوق باید درامدهای غیر نقدی به معادل نقدی ان تقویم و سپس به درامدهای غیر نقدی اضافه گردد تا درامد مشمول مالیات حقوق مشخص گردد .
چگونگی تقویم مزایای غیر نقدی به نقدی :
به استناد تبصره ذیل ماده ۸۳ ق .م.م در حال حاضر صرفا مبنای تقویم درامد های غیر نقدی زیر به نقدی مشخص گردیده است .
الف ) مسکن با اثاثیه معادل ۲۵ درصد و بدون اثاثیه ۲۰ درصد حقوق و مزایای مستمر نقدی ( به استثنای مزایای غیر نقدی معاف موضوع ماده ۹۱ ق.م.م ) در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می شود .
ب) اتومبیل اختصاصی با راننده معا دل ۱۰ درصد و بدون راننده معادل ۵ درصد حقوق و مزایای مستمر نقدی(به استثنای مزایای غیر نقدی موضوع ماده ۹۱ ق.م.م در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می شود .
ج) سایر مزایای غیر نقدی معادل قیمت تمام شده برای پرداخت کننده حقوق
نرخ مالیات بر درامد حقوق :
نرخ مالیات بر درامد حقوق کارکنان دولتی و غیر دولتی از اول سال ۱۳۹۳ یکسان می باشد به این ترتیب پس از کسر معافیت سالانه حقوق و سایر معافیت ها حسب مورد تا هفت برابر ان مشمول مالیات سالانه ده درصد و نسبت به مازاد ان بیست درصد محاسبه خواهد شد .
معافیت های مالیاتی درامد حقوق :
مطابق ماده ۹۱ قانون مالیات های مستقیم اصلاحیه ۱۳۹۴/۴/۳۰ درامدهای حقوق به شرح زیر از پرداخت مالیات معاف است :
۱_ حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و باز خرید خدمت و وظیفه و یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده پرداخت می شود .
۲_ هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل
۳_ مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه جهت استفاده کارگران و خانه های ارزان قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه که مورد استفاده کارگران قرار می گیرد .
۴_ وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال ان
۵_ عیدی سالانه یا پاداش اخر سال جمعامعادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۳ این قانون
۶_ خانه های سازمانی که با اجازه قانونی یا به موجب ایین نامه های خاص در اختیار ماموران کشوری گذارده می شود
۷- وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خود یا افراد تحت تکفل انها مستقیما یا به وسیله حقوق بگیر به پزشک یا بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت کند .
۸_ مزایای غیر نقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده ۸۴ این قانون
۹_ درامد حقوق پرسنل نیرو های مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی ، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعت و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و ازادگان
ماده ۹۲ پنجاه درصد مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته طبق فهرست سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بخشوده می شود .
نکاتی در خصوص مالیات بر درامد حقوق :
نکته شماره ۱ برابر بخشنامه 98950 مورخ 9/11/1386 درامد حقوق پرسنل سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح و شرکت های وابسته و حقوق کارکنان از شمول مالیات بر درامد معاف می باشد .
نکته شماره 2 برابر ماده 44 قانون برنامه پنجم فرزندان شهدا از کلیه امتیازات و مزایای مقرر در قوانین مختلف برای شخص پنچاه درصد بالاتر به استثنای تسهیلات خودرو و حق پرستاری و کاهش ساعات کاری برخوردارند .
نکته شماره 3 : به استناد بخشنامه شماره 1795/4/30 - 1372/2/6 شورای عالی مالیاتی ، کمک هزینه عائله مندی و اولاد مشمولین قانون تامین اجتماعی مصوب 13/6/1370 مجلس شورای اسلامی و مادتین 86 و 87 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354/4/30 مشمول معافیت بر درامد حقوق نمی باشد .
نکته شماره 4 : مسکن با اثاثیه و بدون اثاثیه واگذاری به مشمولین قانون تامین اجتماعی و قانون کار مشمول ، یک نوع مزایای غیر نقدی محسوب گردیده می بایست با در نظر گرفتن سایر مزایای غیر نقدی (مستمر و غیر مستمر ) حقوق بگیر حداکثر تا سقف معادل دو دوزادهم معافیت سالانه موضوع ماده 84 اصلاحی در سال به استناد بند 13 ماده 91 قانون مذکور را از پرداخت مالیات معاف و مازاد ان طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود .
نکته شماره 5 : اتومبیل اختصاصی با راننده و بدون راننده واگذاری به مستخدمین قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت به استناد بخشنامه شماره 29300/2397 - 1382/6/2 رئیس سازمان امور مالیاتی به منزله خودرو شناخته شده و از مصادیق بند (ب) تبصره ماده 83 قانون مالیات های مستقیم نخواهد بود و مشمول معافیت مالیاتی خواهد بود .
در خصوص سایر کارکنان حقوق بگیر ( بخش خصوصی ) استفاده از خودرو اختصاصی به عنوان یک مزایای غیر نقد محسوب گردیده و می بایست با در نظر گرفتن سایر مزایای غیر نقد ی ( مستمر و غیر مستمر ) حقوق بگیر حداکثر تا سقف معادل دو دوازدهم معافیت سالانه ماده 84 اصلاحی در سال به استناد بند 13 ماده 91 قانون مذکور از پرداخت مالیات معاف و مازاد ان طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود .
نکته شماره (6) درامد حقوق کارکنان شاغل در مناطق ازاد تجاری صنعتی با رعایت مقررات ماده 13 قانون مناطق ازاد از مالیات معاف می باشد .
نکته شماره (7) به استناد بخشنامه شماره 210/4529 مورخ 27/2/1390 و رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 601 مورخ 1389/12/9 » وجوه پرداختی تحت عناوین مهد کودک ، یارانه غذا ، ایاب و ذهاب ، هزینه تلفن همراه و بن کالا به کارکنان دولت پرداخت می گردد از شمول پرداخت مالیات بر درامد معاف است و این معافیت قابل تسری به کارکنان سایر بخش های غیر دولتی و نیز وجوهی که از منابع و فصول قانونی دیگر به کارکنان دولت پرداخت می گردد نخواهد بود .
نکته شماره (8) : به استناد بخشنامه شماره 33325 مورخ 1392/11/15 وجوه پرداختی به افراد بازنشسته که از سازمانهای مختلف حقوق بازنشستگی دریافت می نمایند و مجددا به طور تمام وقت یا نیمه وقت به عنوان حقوق بگیر با مراکز دیگر همکاری می نمایند . با عنایت به ماده 82 ق.م.م همانند سایر حقوق بگیران بدون توجه به وضعیت بازنشستگی انان پس از کسر معافیت مقرر در ماده 84 قانون مزبور ( مشروط به عدم استفاده از معافیت موضوع ماده 84 قانون فوق به دلیل داشتن درامد از محل دیگر ) مشمول مالیات بر درامد حقوق بوده و مالیات ان می بایست وفق مقررات ماده 85 قانون یاد شده محاسبه و به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز گردد .
نکته شماره (9) به استناد بخشنامه شماره 333325/230 مورخ 92/11/15 وجوه پرداختی به اشخاصی که با حفظ رابطه استخدامی با سازمان متبوع خود و سازمان های دیگر شاغل می باشند بدون کسر معافیت موضوع ماده 84 ق.م.م مشمول مالیات حسب مقررات ماده 86 ق .م.م خواهد بود .
ثبت های حسابداری حقوق و دستمزد و کسورات ان :
مجموع حقوق و دستمزد هریک از کارکنان قبل از پرداخت محاسبه و کسور مربوطه کسر و سپس مبلغ خالص به حقوق بگیر پرداخت می شود . کسورات حقوق و دستمزد کارکنان شامل حق بیمه ، مالیات و سایر کسورات می باشند . پس از تهیه لیست حقوق و دستمزد و محاسبه حق بیمه ، مالیات و سایر کسورات ، حساب هزینه حقوق و دستمزد معادل حقوق و مزایای ناخالص بدهکار و حساب های مختلف بستانکار خواهند شد .
ثبت عمومی هزینه حقوق و دستمزد به شرح ذیل می باشد :
حساب هزینه حقوق و دستمزد *****
حساب بیمه پرداختنی *****
حساب مالیات پرداختنی *****
سایر کسورات *****
حقوق پرداختنی *****
نکته : حق بیمه سهم کارفرما نیز به حساب هزینه حقوق و دستمزد بدهکار و به حساب بیمه پرداختنی بستانکار می شود .
پس از پرداخت خالص حقوق و دستمزد به کارکنان و نیز پرداخت کسورات قانونی به مراجع دیصلاح قانونی ، ثبت های زیر را خواهیم داشت .
حساب حقوق پرداختنی ***
نقد و بانک ***
حساب بیمه پرداختنی ***
حساب مالیات پرداختنی ***
نقد و بانک ***
مثال (1) ناخالص حقوق دریافتی اقای ارشدی مبلغ 20/000/000 ریال در ماه می باشد چنانچه مالیات ، حق بیمه سهم کارگر ، و حق بیمه کارفرما به ترتیب مبلغ 550/000 و 1/400/000 و 4/600/000 ریال باشد .
مطلوبست : ثبت های مربوط به هزینه حقوق و دستمزد و پرداخت مبالغ مربوطه :
خالص حقوق پرداختی 18/050/000 = (1/400/000+550/000 ) - 20/000/000
هزینه حقوق و دستمزد 24/600/000 = 4/600/000+ 20/000/000
بیمه پرداختنی 6/000/000 = 4/600/000+1/400/000
حساب هزینه حقوق و دستمزد 24/600/000
بیمه پرداختنی 6/000/000
مالیات پرداختنی 550/000
حقوق پرداختنی 18/050/000
حساب حقوق پرداختنی 18/050/000
حساب بیمه پرداختنی 6/000/000
حساب مالیات پرداختنی 550/000
نقد و بانک 24/600/000
محاسبه مالیات حقوق و مزایای مستمر :
برای محاسبه مالیات حقوق و مزایای مستمر ماهیانه تحت حقوق و مزایای مستمر نقدی ماهانه (از جمله فوق العاده های بدی و هوا ، محرو میت از تسهیلات زندگی و محل خدمت و ..... ) هریک از کارکنان پس از کسر معافیت های قانونی را دوازده برابر نموده و سپس با اعمال نرخ ماده 86 مالیات سالیانه درامد حقوق را محاسبه که یک دوازده این مبلغ له عنوان مالیات بر درامد حقوق و مزایای مستمر ماهانه تلقی خواهد شد .
نکته : مزایای نقدی معاف موضوع ماده 91 قانون مالیات های مستقیم بایستی از مبالغ محاسبه شده کسر شود .
مثال (2) اقای ایرانی از ابتدای سال 1394 با حقوق و مزایای زیر استخدام و مسغول بکار می شود
حقوق اصلی 10/000/000 ریال حق جذب 5/000/000 ریال فوق العاده بدی و اب و هوا 2/000/000 ریال
مطلوبست : محاسبه مالیات حقوق و مزایای ماهانه اقای ایرانی ( معافیت سالانه حقوق موضوع ماده 84 قانون مالیات های مستقیم در سال 1394 مبلغ 138/000/000 ریال می باشد )
جمع حقوق و مزایای مستمر ماهیانه 17/000/000 = 2/000/000 +5/000/000+10/000/000
جمع حقوق و مزایای مستمر سالیانه 204/000/000 = 12* 17/000/000
درامد مشمول مالیات 66/000/000 = 138/000/000 - 204/000/000
هفت برابر سقف معافیت 966/000/000 = 7* 138/000/000
چون مبلغ حقوق و مزایای مشمول مالیات با اعمال نرخ کمتر از 966/000/000 ریال می باشد لذا کلا به نرخ 10% مشمول مالیات حقوق می باشد .
مالیات سالیانه حقوق 6/600/000 = 10%* 66/000/000
مالیات حقوق ماهیانه 550/000 = 12/ 6/600/000
محاسبه مالیات مزایای مستمر غیر نقدی ماهیانه :
در صورتی که جزو دریافتی های حقوق بگیر مزایای مستمر غیر نقدی نیز باشد ،نخست حقوق و مزایای مستمر نقدی ماهیانه را به سالیانه تبدیل ( دوازده برابر ) نموده و سپس مزایای مستمر غیر نقدی ( از جمله مسکن و اتومبیل ) را بر اساس تبصره ماده 83 ق.م.م به مزایای مستمر سالیانه نقدی تقویم می کنیم با عنایت به این که به استناد بند 13 ماده 91 ق.م.م مجموع مزایای غیر نقدی پرداختی در سال به کارکنان حداکثر معادل دودوازدهم معافیت موضوع ماده 84 ق .م.م از شمول مالیات معاف است ، لذ ا 2/12 معافیت سالیانه موضوع ماده 84 ق.م.م را از ان کسر می نماییم . در نهایت حقوق و مزایای مستمر نقدی سالیانه مشمول مالیات و مزایای مستمر غیر نقدی سالیانه مشمول مالیات را با هم جمع و با اعمال نرخ های مقرر در ماده 85 ق.م.م مالیات سالیانه درامد حقوق را محاسبه که یک دوازدهم این مبلغ به عنوان مالیات بر درامد حقوق و مزایای ماهیانه تلفی خواهد شد .
نحوه محاسبه مالیات اضافه کار :
در این حالت مبلغ اضافه کار تا مبلغ 7 برابر میزان معافیت سالیانه حقوق به نرخ ده درصد (10%) و مازاد به نرخ بیست درصد (20%) محاسبه می گردد .
نحوه محاسبه مالیات عیدی یا پاداش اخر سال :
به استناد بند 10 ماده 91 قانون مالیات های مستقیم ، عیدی سالانه یا پاداش اخر سال جمعا معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 قانون مالیات های مستقیم ، از مالیات بر درامد حقوق معاف خواهند بود و مازاد بر ان بر جمع سایر دریافتی ها ی حقوق بگیر اضافه و مشمول مالیات حقوق قرار خواهد گرفت .
بدیهی است چنانچه طی سال چند بار پاداش به هریک از کارکنان پرداخت شود صرفا پاداش اخر سال ، معادل مبلغ فوق از پرداخت مالیات معاف و مازاد بران طبق توضیحات فوق مشمول مالیات مقرر خواهد بود .
مثال (3) اقای فارسی از ابتدای سال 1394 در یک شرکت خصوصی استخدام شده است . حقوق و مزایای دریافتی ایشان در فروردین ماه به شرح ذیل می باشد :
حقوق پای 12/000/000 ریال فوق العاده سختی کار 3/000/000 ریال فوق العاده اشتغال خارج از مرکز 1/000/000 ریال اضافه کار 4/000/000 ریال پاداش 5/000/000 ریال
مطلوبست : محاسبه مالیات حقوق پرداختی فروردین ماه ایشان با فرض اینکه معافیت سالانه حقوق در سال 1394 به مبلغ 138/000/000 ریال می باشد .
حل :
جمع حقوق و مزایای مستمر ماهیانه 16/000/000 = 1/000/000 +3/000/000 +12/000/000
جمع حقوق و مزایای سالیانه 192/000/000 = 12* 16/000/000
درامد مشمول مالیات حقوق بعداز اعمال معافیت 54/000/000 = 138/000/000- 192/000/000
سقف 7 برابر معافیت سالیانه 966/000/000 = 7* 138/000/000 مالیات سالیانه حقوق 000/400/5 = 10%* 54/000/000
مالیات ماهیانه حقوق 450/000 = 12/ 5/400/000
جمع مزایای غیر مستمر 9/000/000 = 5/000/000 + 4/000/000
مالیات مزایای غیر مستمر 900/000 = 10%* 9/000/000
جمع مالیات فروردین ماه 1/350/000 = 900/000 + 450/000
مثال (4)حقوق و مزایای مستمر ماهانه خانم تهرانی در سال 1394 به شرح ذیل می باشد :
حقوق اصلی 8/500/000 ریال مزایای شغلی 5/500/000 شرایط محیط کار 1/700/000 ریال بدی اب و هوا 800/000 ریال اشتغال خارج از مرکز 500/000 ریال مسکن بدون اثاثیه و اتومبیل با راننده
مطلوبست : محاسبه مالیات حقوق فروردین ماه با فرض اینکه معافیت سالانه حقوق در سال 1394 به مبلغ 138/000/000 ریال می باشد و میزان معافیت مزایای غیر نقدی در سال 1394 مبلغ 23/000/000 ریال می باشد .
حقوق و مزایای ماهیانه 17/000/000 = 500/000 +800/000 +1/700/000+5/500/000+8/500/000
جمع حقوق و مزایای مستمر سالیانه 204/000/000 = 12* 17/000/000
مزایای غیر نقدی مسکن تبدیل به نقد 40/800/000 = 20%* 204/000/000
مزایای مزایای غیر نقدی اتومبیل به نقد 20/400/000 = 10%* 204/000/000
-----------------
جمع مزایای مستمر غیر نقدی 61/200/000
مزایای مستمر غیر نقدی مشمول مالیات 38/200/000 = 23/000/000 - 61/200/000
جمع حقوق و مزایای مستمر نقدی و غیر نقدی 242/200/000 = 38/200/000+204/000/000
درامد مشمول مالیات حقوق بعد از اعمال معافیت 104/200/000 = 138/000/000 - 242/200/000
سقف 7 برابر معافیت سالیانه 966/000/000 = 7* 138/000/000
مالیات حقوق سالیانه 10/420/000 = 10%* 104/200/000
مالیات حقوق ماهیانه 868/333 = 12/ 10/420/000
مثال (5) اقای بروجردی در تاریخ 1394/6/1 به استخدام یک سازمان دولتی درامد ه است . بر اساس حکم حقوقی مبالغ پرداختی به ایشان ودر پایان شهریور ماه شامل اقلام زیر است :
حقوق پایه 8/800/000 ریال ، فوق العاده مدیریت 2/696/000 ریال ، حق شغل 2/765/000 ریال ، حق اولاد 500/000 ریال ، حق عائله مندی 900/000 ریال ، فوق العاده بدی اب و هوا 300/000 ریال ، فوق العاده شرایط کار 600/000 ریال ، فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته 200/000 ریال ضمنا ایشان از یک دستگاه اپارتمان به عنوان خانه سازمانی استفاده می کند ( بدون اثاثیه ) ودر شهریور ماه مبلغ 2/000/000 ریال بابت اضافه کاری دریافت نموده است .
مطلوبست : الف محاسبه مالیات شهریورماه اقای بروجردی با فرض اینکه میزان معافیت سالانه حقوق در سال 1394 به مبلغ 138/000/000 ریال می باشد .
ب) با فرض اینکه محل خدمت اقای بروجردی در یکی از مناطقی است که طبق فهرست سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور جزو مناطق کمتر توسعه یافته تلقی می شود .
حل : بند الف ) به استناد بخشنامه شماره 30/4/3044 - 1371/4/31 شورای عالی مالیاتی کمک هزینه عائله مندی و حق اولاد در بخش دولتی مشمول مالیات بر درامد حقوق نمیباشد .
15/361/000 = 200/000+600/000+300/000+2/765/000+2/696/000+8/800/000
جمع حقوق و مزایای مستمر ماهیانه
جمع حقوق و مزایای مستمر سالیانه 184/332/000 = 12* 15/361/000
دستگاه اپارتمان به استاند بند (11) ماده 91 و بخشنامه شماره 29300 /2397 - 1382/2/21 سازمان امور مالیاتی از مصادیق بند ب تبصره ماده 84 ق .م.م مشمول مالیات نمی شود .
درامد مشمول مالیات حقوق بعد از اعمال معافیت 46/332/000 = 138/000/000 - 184/332/000
سقف 7 برابر معافیت سالیانه 966/000/000 = 12* 138/000/000
مالیات حقوق سالیانه 4/633/200 = 10%* 46/332/000
مالیات حقوق ماهیانه 386/100 = 12/ 4/633/200
مالیات مزایای غیر مستمر ( اضافه کار ) 200/000 = 10%* 2/000/000
مالیات ماهیانه حقوق و اضافه کار 586/100 = 200/000+386/100
بند ب ) به استناد ماده 92 ق م.م 50 درصد مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته بخشوده می شود :
بخشودگی مالیاتی موضوع ماده 92 293/050 = 50%* 586/100
مالیات حقوق و اضافه کار شهریور ماه 0 293/05 = 293/050 - 586/100
مثال (6) خانم افشان از تاریخ 94/1/1 به استخدام یک شرکت خصوصی درامده است ، حقوق و مزایای مستمر و غیر مستمر نامبرده به شرح ذیل می باشد :
حقوق اصلی 7/500/000 ریال ، فوق العاده محرومیت از تسهیلات 2/240/000 ریال ، فوق العاده محل خدمت 1/450/000 ریال ، فوق العاده بدی و اب و هوا 1/350/000 ریال ، فوق العاده جذب 3/800/000 ریال ، حق عائله مندی 300/000 ریال ، حق خواربار نقدی 70/000 ریال ، استفاده از مسکن با اثاثیه که در محل کارگاه در اختیار وی قرار داده ا شده است ( به موجب قانون ) ، اضافه کار فروردین ماه 3/000/000 ریال
مطلوبست : محاسبه مالیات حقوق خانم افشان ( با فرض اینکه میزان معافیت سالانه در سال 1394 به مبلغ 138/000/000 ریال می باشد .
16/710/0070/000+300/000+3/800/000+1/450/000+1+1/350/000+2/240/000+7/500/00
جمع حقوق و مزایای مستمر و غیر مستمر نقدی ماهیانه
جمع حقوق و مزایای مستمر و غیر مستمر نقدی سالیانه 200/520/000 = 12* 16/710/000
استفاده از مسکن با اثاثیه به استناد بند 8 ماده 91 معاف از پرداخت مالیات می باشد
درامد مشموال مالیات حقوق بعد از اعمال معافیت 62/520/000 = 138/000/000 - 200/520/500
سقف 7 برابر میزان معافیت سالیانه 966/000/000 = 7* 138/000/000
مالیات حقوق سالیانه 6/252/000 = 10%* 62/520/000
مالیات حقوق ماهیانه 521/000 = 12/ 6/252/000
مالیات مزایای غیر مستمر ( اضافه کار ) 300/000 = 10%* 3/000/000
نحوه محاسبه مزایای غیر مستمر که از طرف اشخاصی غیر از پرداخت کنندگان حقوق اصلی پرداخت می شود :
به استناد تبصره ماده 86 پرداخت هایی که کار فرمایان به اشخاصی غیر از کارکنان خود که مشمول پرداخت کسورات بازنشستگی یا بیمه نمی باشند ، با عنوان حق المشاوره ، حق حضور در جلسات ، حق التدریس ، حق التحقیق و حق پژوهش پرداخت می کنند ، بدون رعایت معافیت موضوع ماده (84) این قانون مشمول مالیات مقطوعی به نرخ ده درصد (10%) می باشد . کارفرمایان موظفند در موقع پرداخت یا تخصیص ، مالیات متعلقه را کسر و ظرف مدت تعیین شده در ماده 86 این قانون با اعلام مشخصات دریافت کنندگان به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند ودر صورت تخلف ، مسوول پرداخت مالیات و جریمه های متعلق خواهند بود .
مثال (7) در صورتی که شخصی در بخش حصوصی از غیر پرداخت کنند ه اصلی حقوق و مزد اصلی در سال 1394 جمعا مبلغ 60/000/000 ریال دریافت نموده باشد . جمع مالیاتی که پرداخت کننده باید در موقع پرداخت کارفرما مکلف به کسر ان بوده به چه میزان می باشد ؟
حل : به استناد تبصره ماده 86 : مشمول مالیات مقطوع به نرخ ده درصد بدون رعایت معافیت موضوع ماده (84) می باشد .
جمع مالیات 600/000 = 10%60/000/000
وظایف و تکالیف پرداخت کنندگان حقوق
الف ) تکالیف کارفرمایان
به استناد ماده 85 ق.م.م پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص ان مکلفند مالیات متعلق را بر اساس درامد مشمول مالیات سالانه پس از کسر معافیت های مقرر در قانون طبق نرخ مقرر در ماده 85 قانون مالیات های مستقیم به نرخ ده درصد و 20 درصد حسب مورد کسر و ظرف مدت سی روز ضمن تسلیم فهرستی نام و نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزان ان به اداره امور مالیاتی محل پرداخت ودر ماه های بعد فقط تغییرات را صورت دهند .
به استناد ماده 188 قانون مالیات های مستقیم در مواردی که از اشخاص مقیم خارج که در ایران شعبه و یا نمایندگی ندارند حقوق دریافت شود . دریافت کنندگان حقوق مکلفند ظرف مدت سی روز از تاریخ دریافت حقوق مالیات متعلق را طبق قانون مالیات های مستقیم به اداره امور مالیاتی محل سکونت خود پرداخت و تا اخر تیرماه سال بعد اظهار نامه مالیاتی مربوط به حقوق دریافتی خودرا به اداره امور مالیاتی مزبور تسلیم نمایند.
وظایف اداره امور مالیاتی در رابطه با مالیات بر درامد حقوق :
مطابق ماده 87 قانون مالیات های مستقیم اضافه پرداختی بابت مالیات بر درامد قابل استرداد می باشد ، مشروط بر اینکه بعد از انقضای تیرماه سال بعد تا اخر ان سال با درخواست کتبی حقوق بگیر از اداره امور مالیاتی محل سکونت مورد مطالبه قرار گیرد .
اداره امور مالیاتی مذکور موظف است ظرف مدت 3 ماه از تاریخ تسلیم درخواست رسیدگی های لازم را معمول ودر صورت احراز اضافه پرداختی و نداشتن بدهی قطعی دیگر دران اداره مالیاتی نسبت به استرداد اضافه پرداختی از محل وصولی های جاری اقدام کنند . در صورتی که درخواست کننده بدهی قطعی مالیاتی داشته باشد اضافه پرداختی به حساب بدهی مزبور منظور و مازاد مسترد خواهد شد .
جرایم مالیاتی :
در مواردی که که کارفرمایان از ایفای تکالیف قانونی مقرر در قانون مالیات های مستقیم به هر دلیلی خودداری نمایند علاوه بر جرایم نقدی ، مشمول مجازات های زیر خواهند شد .
1-مطابق ماده 197 ق . م.م نسبت به اشخاصی که به شرح مقررات این قانون مکلف به تسلیم صورت یا فهرست یا قرارداد یا مشخصات راجع به مودی می باشند در صورتی که از تسلیم انها در موعد مقرر خودداری و یا بر خلاف واقع تسلیم نمایند . جریمه متعلق در مورد حقوق عبارت خواهد بود و از دو درصد (2%) حقوق پرداختی می باشد ودر هر حال با مودی متضامنا مسئول جبران زیان وارده به دولت خواهند بود .
2-مطابق ماده 199 ق.م.م به هر شخص حقیقی یا حقوقی که به موجب مقررات قانون مالیات های مستقیم مکلف به کسر و ایصال مالیات مودیان دیگر می باشد . در صورت تخلف از انجام وظایف مقرر علاوه بر مسئولیت تضامنی که با مودی در پرداخت مالیات خواهند داشت مشمول جریمه ای معادل ده درصد مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر و دو ونیم درصد مالیات به ازای هرماه نسبت به مدت تاخیر از سررسید پرداخت خواهد بود.
چنانچه مالیات توسط دریافت کننده وجوه پرداخت شود ، دراین صورت جریمه دو و نیم درصد موضوع این ماده تا تاریخ پرداخت مالیات توسط مودی مزبور از مکلفین به کسر و ایصال مالیات ، مطالبه و وصول خواهد شد.